Gnatologia – to nauka, która bada funkcjonalne połączenie poszczególnych elementów systemu zębowo szczękowego i wykorzystuje rezultaty dla diagnostyki i leczenia. Gnatologia jest platformą dla leczenia chorób związanych z naruszeniami okluzji. Gwarancją stabilności jakiegokolwiek rezultaty w stomatologii zależy od poprawności odtworzenia okluzji dynamicznej i statycznej. Więc pytanie poprawnej okluzji gromadzi ekspertów stomatologii z różnych dziedzin wokół pacjenta. Leczenie stomatologiczne jakiejkolwiek składności ma wpływa na zgodność rzędów zębów, stan mięśni żucia i stawu skroniowo-żuchwowego. W celu uniknięcia komplikacji w trakcie leczenia i protetyki zębów, należy rozważyć pojęcia i zasady gnatologii. Nowoczesna jakościowa protetyka stomatologiczna, implantacja, zabiegi chirurgiczne są niemożliwe bez wiedzy w dziedzinie gnatologii.
Najmniejsze odchylenie od naturalnego kształtu zęba może być początkiem poważnych zmian, bo staw podczas żucia będzie się powracał na swoje miejsce w sposób sztuczny. Spowoduje to naprężenie poszczególne mięśni szyi, pojawienie „nieuzasadnionego” bólu głowy i szyi, klikania w stawach szczęki, a czasem i zmiany w kościach górnej i dolnej szczęk. Gnatolog musi na czasie wykryć jakie naruszenie zamykania zębów albo rzędów zębowych nastąpiło po stworzeniu protezy, albo plombowaniu i poprawnie go skorygować.
Produkcja pełnej z poglądu funkcjonalności i estetyki jest możliwa dzięki wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń, które są w stanie dokładnie odtworzyć ruchy dolnej szczęki. Takim urządzeniem mechanicznym, które symuluje ruchy szczęki, maksymalnie podobne do ruchów szczęki pacjenta i modeluje okluzyjne kontakty podczas żucia jest artykulator. To urządzenie pozwala wizualnie sprawdzić proporcje rzędu zębów za pomocą dokładnej orientacji diagnostycznych modeli górnej i dolnej szczęki, zafiksowanych w nim oraz wykorzystywać te wyniki przy produkcji ortopedycznych urządzeń. Z pomocą atrykulatora i metody woskowej modelacji stało możliwe produkowanie, jakiejkolwiek protezy ortopedycznej z minimalną korekcją w jamie ustnej pacjenta.
Diagnostyka rentgenologiczna ma duże znaczenie tak samo, jak inne metody. Telerentgen – to zdjęcie czaszki w 2 projekcjach (PA i bocznej), które jest używanie w cefalometrii dla pomiaru różnych fragmentów frontowej części czaszki w stosunku do siebie. Ta metoda umożliwia lekarzowi określić pozycje zębów w stosunku do szczęk, a także określić typ zgryzu, zidentyfikować patologii w szczękowo-twarzowej części, asymetrii. Analiza zdjęcia telerentgenowego może ustalić kierunek ruchu zębów, co pozwala przewidzieć wyniki leczenia ortodontycznego albo zaplanować szczękowo-twarzowe operacje.